W Europie trwa spowolnienie: recesja w Niemczech, spadki eksportu, niższa liczba projektów FDI. Polska, gospodarczo silnie powiązana z rynkiem niemieckim – odczuła te napięcia. Eksport do Niemiec wyraźnie osłabł, a przemysł przez wiele miesięcy notował odczyty PMI poniżej 50 punktów, co oznacza kurczenie się aktywności.

Mimo to, Polska znalazła się w centrum zainteresowania inwestorów zagranicznych. Dane EY Europe Attractiveness Survey 2025 pokazują, że w 2024 roku w kraju powstało 259 projektów inwestycji zagranicznych (+13% r./r.), w czasie gdy cała Europa notowała spadek (–5%). Polska awansowała z 16. na 6. miejsce w rankingu EY obejmującym 44 kraje. Udział Polski w europejskich projektach FDI wyniósł ok. 4,8%.

Według EY inwestorzy stworzyli w Polsce ok. 22,4 tys. nowych miejsc pracy w 2023 roku (+21% r./r.), co dało krajowi 4. miejsce w Europie. Równolegle w zestawieniu fDi European Cities & Regions of the Future 2025 Warszawa znalazła się na 3. miejscu wśród dużych miast, a Wrocław – na 1. miejscu w kategorii średnich.

Na poziomie globalnych rankingów, Polska prezentuje się więc jako „wyspa odporności” – atrakcyjna lokalizacja dla kapitału zagranicznego, beneficjent trendu nearshoringu i centralnego położenia w UE.

Z raportu NBP „Foreign Direct Investment in Poland 2023″ wynika, że napływ kapitału koncentruje się w kilku branżach:

• Profesjonalne, naukowe i techniczne (sekcja M) – ok. 20% wartości nowych napływów,
• Przetwórstwo przemysłowe (sekcja C) – 17%,
• Finanse i ubezpieczenia (sekcja K) – 17%,
• Informacja i komunikacja (sekcja J) – ok. 8%.

To oznacza, że Polska przesuwa się stopniowo z pozycji „fabryki Europy” w stronę hubu usług o wyższej wartości dodanej, m.in. centra R&D, IT, usługi finansowe, kompetencje profesjonalne.

Pomagamy polskim firmom przygotować się do współpracy z inwestorami zagranicznymi – tu, w Polsce – tak, by mogły stać się naturalnym wyborem także dla central w Niemczech, Austrii czy Szwajcarii. Eksport często zaczyna się lokalnie, a my wiemy, jak zamienić te pierwsze kontrakty w trwałą obecność na rynkach DACH. Skontaktuj się z nami – +48 502 640 646.

Według GUS, w 2023 roku w Polsce działało ok. 2,31 mln przedsiębiorstw niefinansowych, z czego 2,24 mln to mikrofirmy (do 9 pracowników), czyli 97% wszystkich.

Dane CEIDG pokazują, że w 2023 r.:

• z rejestru wykreślono ok. 228 tys. działalności gospodarczych (+15% r./r.),
• zawieszono ponad 300 tys. działalności.

Choć saldo netto pozostaje dodatnie (więcej firm się otwiera niż zamyka), liczby pokazują narastającą presję kosztową. Mikrofirmy, które nie mają zdolności do internacjonalizacji ani przeniesienia się do tańszych krajów, odczuwają wzrost kosztów płac i energii znacznie silniej niż korporacje.

Literatura ekonomiczna i raporty NBP oraz OECD wskazują jasno:

• Pozytywne efekty pionowe (vertical spillovers) pojawiają się u dostawców, którzy stają się częścią łańcuchów wartości inwestorów zagranicznych. To wymaga jednak zdolności absorpcji – certyfikacji, jakości, znajomości języków i kapitału obrotowego.
• Efekty horyzontalne (horizontal spillovers), czyli podnoszenie produktywności konkurentów z tej samej branży, są w Polsce słabe lub nieistniejące. Dla wielu mikrofirm pojawienie się koncernu oznacza raczej presję płacową i trudną do wygrania konkurencję.

OECD (2025) zwraca uwagę, że firmy zagraniczne w Polsce zaopatrują się w kraju w ok. 68% nakładów pośrednich – to duży potencjał dla dostawców. Problem w tym, że współpraca w obszarze innowacji i R&D jest wciąż marginalna.

Napływ kapitału zagranicznego widać w rankingach EY, fDi czy NBP. Jednak dane CEIDG i GUS pokazują, że dla milionów mikro- i małych firm ta fala nie jest trampoliną, lecz raczej tłem, które niewiele zmienia w ich codzienności.

W praktyce korzyści koncentrują się w kilku grupach:

• duże korporacje zagraniczne, które reinwestują część zysków,
• średnie i większe firmy krajowe, które potrafią wejść do łańcuchów dostaw,
• ośrodki miejskie (Warszawa, Wrocław), które zyskują na koncentracji projektów.

Dla reszty, czyli setek tysięcy mikrofirm – obecność kapitału zagranicznego oznacza raczej rosnącą konkurencję o pracowników i koszty, które trudno udźwignąć.

Trzeba rozróżnić dwie sytuacje:

• Współpraca transgraniczna, np. firma z Niemiec kupuje produkty od polskiej, obie rosną, wzmacnia się lokalna baza.
• Ekspansja inwestora zagranicznego, firma zakłada oddział w Polsce i działa globalnie, często konkurując z lokalnymi przedsiębiorstwami na ich własnym rynku.

W pierwszym przypadku wzrost jest współdzielony, w drugim – asymetryczny i łatwiej odwracalny, bo inwestor może przenieść się tam, gdzie koszty znów będą niższe.

Polska jest dziś jednym z liderów przyciągania inwestycji zagranicznych w Europie. Dane EY, fDi i NBP nie pozostawiają wątpliwości: projekty FDI rosną, miejsca pracy powstają, a duże miasta zyskują na znaczeniu.

Równolegle dane GUS i CEIDG pokazują stagnację i presję kosztową w mikro- i małych firmach, które stanowią fundament gospodarki. Efekty FDI nie rozlewają się szeroko – korzystają głównie ci, którzy mają zasoby, by włączyć się do łańcuchów wartości.

Napływ kapitału to fala, która niesie nielicznych i może się przesunąć dalej, gdy Polska straci przewagę kosztową. Dla trwałego rozwoju potrzebne są mechanizmy, które łączą inwestorów zagranicznych z lokalnym biznesem – rozwój dostawców, wspólne projekty R&D, lokalne zakupy i szkolenia. Bez tego Polska będzie w rankingach wysoko, ale miliony przedsiębiorców dalej będą walczyć o przetrwanie w cieniu globalnych koncernów.

Źródła: EY Europe Attractiveness Survey 2025, fDi European Cities & Regions of the Future 2025, NBP „Foreign Direct Investment in Poland 2023″, GUS, CEIDG, Eurostat, OECD 2025 „Leveraging FDI-SME linkages in Poland”, ha-va.com – Sprzedajemy do Niemiec i Austrii w imieniu Twojej firmy